Opstand in Kamp Zeist (4)

In lange colonnes marcheerden de Belgen door de Amersfoortse binnenstad. In de Langestraat trokken ze veel bekijks van de Amersfoortse burgers. De Amersfoorters vergaapten zich aan de slecht geklede en ondervoede soldaten. Op het middenterrein van de Juliana van Stolberg-kazerne werden in allerijl tenten geplaatst om de Belgen in onder te brengen.

Magere armen
Gravin Van Randwijck, vrouw van de burgemeester, beschreef de toestand op het kazerneterrein. ‘Die 15.000 man in de kazerne die berekend is voor 3 a 4000 is akelig om te zien. De menschen loopen er omheen en deelen van allerlei uit en zij steken gretig die magere armen door het hek, juist als apen.’

Maand van de geschiedenis/thema opstand
Nacht van de Utrechtse geschiedenis
Belgen gezocht

(Afbeelding: Archief Eemland)

Opstand in Kamp Zeist (3)

Even afwachten in de buurt van de grens was er voor de Belgen niet bij. Nederland transporteerde de gevluchte Belgische militairen zo snel mogelijk richting het binnenland. Hoe verder de Belgen van de grens verwijderd waren, hoe kleiner de kans dat ze konden ontsnappen naar hun eigen land. De Nederlandse neutraliteit mocht niet in gevaar komen!

Kazerne in Amersfoort
Leegstaande kazernes boden uitkomst. De Nederlandse militairen lagen op wacht aan de grens, in de kazernes in het binnenland was ruimte genoeg. Nou ja, genoeg, het is maar hoe je het bekijkt. Voor 16.500 militairen was de Juliana van Stolberg-kazerne in Amersfoort toch echt te klein.

Maand van de geschiedenis/thema opstand
Nacht van de Utrechtse geschiedenis
Belgen gezocht

(Afbeelding: Archief Eemland)

Opstand in Kamp Zeist (2)

Na de val van Antwerpen vluchtten de Belgische verdedigers de grens over. Ze hoopten via Nederland te kunnen ontsnappen. Even op adem komen aan de andere kant van de grens en dan met een omweg terug naar het strijdtoneel. Of definitief de aftocht blazen richting Engeland. In Nederland dachten ze daar anders over. De Belgische militairen die op 10 oktober 1914 aan onze grenzen stonden, werden direct ontwapend.

Internering
Gedwongen internering in Nederland, dat was wat de Belgen te wachten stond. Tijdens de Tweede Haagse Vredesconferentie van 1907 hadden Europese landen afgesproken dat ze het zo zouden regelen. Als militairen de grens van een neutraal land overstaken, moesten ze direct ontwapend worden.

(Afbeelding: Geheugen van Nederland)

Opstand in Kamp Zeist (1)

Doden in december
Was het een schietincident, een opstootje of een echte opstand? Feit is dat Belgische militairen zich verzetten tegen hun Hollandse bewakers. Op 3 december 1914 liep de confrontatie uit de hand. Resultaat: 8 doden en 18 gewonden. Een kleine daad van verzet met grote gevolgen. Tot in politiek Den Haag toe. Maar hoe waren de Belgen in Zeist terecht gekomen?

Val van Antwerpen
Op 10 oktober waren zij naar Nederland gevlucht. Ruim 33.000 Belgische militairen, bijna het hele garnizoen van de vesting Antwerpen. De Duitsers bestookten de stad met hun zwaarste geschut, het Belgische leger trok zich terug richting de IJzer. Voor het verslagen garnizoen zat er niets anders op. Naar Nederland!

Maand van de geschiedenis/thema opstand
Nacht van de Utrechtse geschiedenis
Belgen gezocht

(afbeelding: Zeister Historisch Genootschap)

Vredesmonument

‘Het is een monument voor de levenden’, zei de Belgische ambassadeur in Nederland Chris Hoornaert. In België staat op ieder dorpsplein een gedenkteken voor de doden uit de beide wereldoorlogen. ‘Dit is een monument voor de vrede, met de vredesfiguur PAX op de achterkant’.

Ceremonie
Tijdens een officiële ceremonie op 26 oktober werd stilgestaan bij de bouw van het monument in 1916 en de komst van duizenden Belgische vluchtelingen. Toespraken waren er van burgemeester Bolsius, cabaretier Vincent Bijlo en de Belgische ambassadeur. De bijeenkomst was een symbolische herhaling van de ceremonie op 22 november 1938, toen koningin Wilhelmina en koning Leopold III het monument bezochten.

Amersfoort organiseert meer activiteiten rond 100 jaar Belgenmonument.

Meinerswijk: Arnhems nieuwste stadspark

Steenfabriek Elden in Meinerswijk

Bij Arnhem denk je aan Sonsbeek, de Eusebiuskerk, John Frost. Aan heuvels, bossen, landgoederen. Aan de jaarlijkse herdenking van Operatie Market Garden. Binnenkort kan je iets nieuws aan dat lijstje toevoegen: Meinerswijk. Het nieuwe natuurpark in de uiterwaarden. Met ruige natuur en een Romeins Castellum.

Uiterwaardenpark
Helemaal nieuw is het niet. Er wordt al jaren toegewerkt naar de vormgeving van het nieuwe park. In welk deel komen de grote grazers – Konikspaarden en Galloway-runderen -, en krijgen ooibossen de ruimte? Waar kunnen recreanten terecht om te zonnen en pootje te baden in de rivier? En hoe krijgen de steenfabriek, de restanten van de IJssellinie en de Romeinen de aandacht die ze verdienen? Arnhem praat er over mee.

Castellum Meinerswijk
Onzichtbaar in de drassige bodem liggen de restanten van Castellum Meinerswijk. In de eerste eeuw zocht de Rijn hier nog haar definitieve bedding, waardoor de Romeinen regelmatig natte voeten kregen. De Romeinse Limesweg liep pal langs de waterkant. Het Castellum lag op een door water omringde oeverwal. Erfgoedspecialisten gaan de locatie herkenbaar maken.

Lopen op de landingsbaan

 

Vliegbasis Soesterberg met shelters Koude Oorlog

Natuurlijk mag dat nergens: lopen op de landingsbaan. Stel je voor dat je de Kaagbaan op Schiphol zou betreden. Ten strengste verboden! Maar in Soesterberg mag het. Wandelen over de 3 kilometer lange, 45 meter brede landingsbaan. Loop je mooi op het asfalt waar Amerikaanse Phantoms en onze eigen F15’s op neerkwamen. Een unieke ervaring.

Vliegbasis Soesterberg
De voormalige vliegbasis Soesterberg is opengesteld voor het publiek. De vliegtuigen zijn geparkeerd in het gloednieuwe Nationaal Militair Museum. Vlakbij het museum staat het oudste luchtvaartgebouw van Nederland. Een houten showroom uit 1910, de tijd van de Nederlandse luchtvaartpioniers. Verderop loop je zo het bos in. Het terrein rond de landingsbaan is deels overgenomen door de natuur. Terreinbeheerder Het Utrechts Landschap heeft wandelroutes uitgezet.

Toeractief
In Toeractief is een combinatie van wandelroutes op en rond de vliegbasis beschreven. Langs het museum, door het bos en via landgoed De Paltz weer terug naar het uitgangspunt. Lees het artikel in Toeractief 6, 2015 TA06_Wandelroute_Soesterberg [P].
(met foto’s Ruben Drenth)

Singels Utrecht #CU2030

Catharijnesingel met gasfabriek 1859

Het water is terug. Ruim veertig jaar na het dempen van de Catharijnesingel staat er weer water in. Gemeente Utrecht organiseert een feestelijke onthulling van de singel nieuwe stijl. Met strakke kades en een stukje groene oever. Water als omlijsting van grootschalige nieuwbouw.

Singelpark
Hij dateert al uit de 12^e eeuw. De singel of stadsbuitengracht. Tot in de 19e eeuw was er veel scheepvaartverkeer op het water. Het was onderdeel van een handelsroute tussen Keulen en Amsterdam. Schepen konden via de Leidsche Rijn, de singel en de Vecht naar de hoofdstad varen. Nadat de stadsmuren waren afgebroken legde Jan David Zocher na 1830 een park aan langs de singel. Dit park is nog steeds de favoriete bestemming voor hardlopers en wandelaars.

CU2030
Het water is onderdeel van dat grote project: CU2030. De vernieuwing van het Utrechtse stationsgebied is het grootste stedelijke vernieuwings-project van ons land. Voorlopig is het nog niet klaar . Maar een paar mijlpalen zijn er al: TivoliVredenburg, het nieuwe stadskantoor, het vernieuwde station. Met de terugkeer van het water is de overgang van de oude naar de nieuwe stad vloeibaar gemaakt.

Lees het artikel over de Utrechtsesingels in Tijdschrift Oud-Utrecht nr. 4 2003 en zie de video op Duictv #duicnl

Pannerden #rijkswaterstaat

Ruben Smit geeft uitleg #instawalkrws

Bij Lobith komt de Rijn het land in leerden we altijd. Na 800 km door Duitsland wordt de Rijn hier onze rivier. Maar het echte begin van Nederland ligt verderop. Bij Pannerden, waar de Rijn splitst in de Waal en het Pannerdensch kanaal. Daar begint de Nederlandse Delta.

Waterhuishouding
Het Pannerdensch kanaal dateert al uit 1707. Maar het kanaal voldeed niet. Er ging teveel water doorheen met als gevolg overstromingen. Om de waterverdeling bij Pannerden te verbeteren werd in 1798 Rijkswaterstaat opgericht. Die organisatie zorgt nog steeds voor de juiste verdeling van het Rijnwater: 2/3 deel door de Waal, 1/3 deel door het kanaal.

Levende rivier @rubensmitnatuur
Filmer Ruben Smit maakte een film over de rivieren: levende rivier. Niet alleen over de natuur op en rond het water maar ook over de mens en zijn waterwerken. Zie de beelden over Pannerden.

Ruimte voor de rivier

Ooijpolder Stadswaard Nijmegen

Ruimte voor de rivier. Dan denk je toch al gauw aan ondergelopen weilanden, afgegraven dijken. Natte voeten dus. Maar ruimte voor de natuur betekent ook: minder kans op overstromingen. En: meer ruimte voor de natuur. Bij Nijmegen laten ze zien hoe dat moet.

Ruimte voor de natuur
Aan de ene kant van de rivier worden dijken verlegd. Bij Lent schuift de dijk 250 meter op en vormt Rijkswaterstaat een eiland in de rivier. Daar komen straks woningen en ruimte voor recreatie. Bij hoogwater kan de rivier zich breed maken rond het eiland. Aan de andere kant ontstaat hierdoor meer ruimte voor natuur. Natte natuur. Dat is goed nieuws voor de Ooijpolder.

Ooijpolder
De polder is gedeeltelijk teruggeven aan de natuur. Op de droge delen blijft landbouw mogelijk. Op de lagere gedeelten krijgt het rivierwater toegang tot het gebied. Daardoor ontstaat moerasachtige natuur, die bijzondere planten en dieren aantrekt. Waterviolier, waterranonkel, grote witte zilverreigers en een kolonie lepelaars.
Lees het artikel in Op Lemen Voeten 3, 2015. Ooij polder 2015 olv